8 сынып
Сабақ тақырыбы: Тік белдемше.
Шығу тарихы, түрлері.
Мата таңдау.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларды белдемшенің түрлерімен, шығу тарихымен таныстыру. Белдемшеге мата таңдауды, киімді сипаттауды үйрету.
Дамытушылық: оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, логикалық ойлауын дамыту.
Тәрбиелілік: эстетикалық талғамға, кездесетін қиындықтарды жеңе білуге, бірізділікке, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндірме, көрнекілік.
Көрнекілігі: дайын белдемшелер, белдемше суреттері, мата түрлері,
тірек схемалар, слайд.
Техникалық құралдар: Компьютер, интерактивті тақта.
Пәнаралық байланыс: тарих, бейнелеу өнері, математика.
Сабақ барысы:
I . Ұйымдастыру кезеңі
/Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру./
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру (графикалық диктант арқылы).
Сұрақ жауабымен келіссе «Иә -», келіспесе «жоқ ^ » деп белгілейді.
1. Тігін машинасымен жұмыс істегенде жарық сол жақтан түсу керек. (-)
2. Іс тігуші мен машина столының арақашықтығы 16-20 см. болуы керек. (^)
3. Іс машинасын сабақтағандааяқты педальдан алу керек. (-)
4. Ине майысқанда ине сынады, жіп үзіледі, тігістері босатылады. (-)
5. Ине негізгі төрт бөліктен тұрады. (^)
6. Қалың мата тігу үшін №90 инені қолдану керек. (^)
7. Айналмалы дөңгелек /маховик/ тек бір бағытта жұмыс атқарушыға қарай айналу керек. (-)
8. Машина іске қосылмай тұрғанда басу табаны түсіп тұрады. (^)
9. Қол машинасын 1870 жылы ойлап тапқан. (^)
10. Аяқ машинасының ең керек деталі аяқ жетегі. (-)
11. Ине дұрыс егелмегенде жіп үзіледі, мата жіптерін жұлады. (-)
12. Қол машинасы мен аяқ машинасының сабақтауы бірдей емес (^)
13. Қайыққа шөрік дұрыс кигізілсе, сағат тіліне қарсы айналады. (-)
14. Орындық машина инесіне қарама-қарсы тұруы керек. (-)
15. Қайыққа шөрікті кигізгеннен кейін, жіп 10-15 см шығып тұруы керек (-)
Графикалық диктанттың жауаптары: /слайд/
-^--^^-^^--^---
Бағалау рейтинг
Сұрақтар Баға
15-14 5
13-10 4
9-5 3
ІІІ. Жаңа сабақтың тақырыбын ашу.
Интерактивті тақтада белдемше суреттерін жасырып, бетіне сұрақтар қоямын. Әр сұраққа жауап берген сайын белдемше суреттері ашылады.
1. Адам денесін қай жағынан өлшейді?
2. Машина дегеніміз не?
3. Тігін машинасының түрлерін ата?
4. Машина тігісінде үстіңгі тігістің ілмектелуі не себептен болады?
ІҮ. Жаңа сабақты түсіндіру. / Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау/
Белдемшенің шығу тарихы
Киім- адам мәдениетінің құрама бөлігі. Киімнің шығуы аяздан, ыстықтан және басқа да климат жағдайынан қорғану керектігінен пайда болды. Ең алғашқы киімнің түрі тері болып табылады, белді орап , баумен байлаған, киім бастамасы алжапқыш, белдемше, шалбар.
Әр түрлі киімге жататын бұйымдарды екі негізгі топқа бөлуге болады. Белдікті және иықты бұйымдар. Белдемше, шалбар, белдемше шорты – белдікті топқа жатады. Көйлек, блузка, камзол, халат, шапан – иықты топты бұйымдар.
Белдемшенің ең көне элеметтерінің бірі белдік болатын. Оған қару және жорықта қалталар ілінген. Белдікке тартылған терілер, жапырақтар, маталар алғашқы белдемшенің түпнұсқалары еді.
Орта ғасырларда белдемше дегеніміз тамаққа қатырылып жиналған және белге оралған, ұзындығы тізеге дейін жететін киім еді. Оны еркектер де, әйелдерде кие берген.
ХҮ ғасырдан бастап готикалық беледемшелер көкірек тартқышқа бекітілді.
ХҮІ ғасырда бай әйелдер кең, көлемді, салмағы ауыр киімдер кие бастаған. Жамбастарына диаметрі азайтылған, былғары белдіктерге бекітілген бірнеше металдардан жасалған кринолин – каракас киді. Бұл белдемшенің қозғалмауын және конустық формада болуын сақтады.
ХҮІІ ғасырда бүрмелеу, түрлі түсті гирлянд, өрнектеу шашақтар сияқты әшекейлеуі көп жұмсақ белдемшелер көбірек пайда болды.
ХІХ ғасырда ғажайыбы мол мода белдемшені біресе кең, біресе тар етіп, оған шлейф жапсырылатын, сымнан жасалған қатпарлыкаркастан ілініп жасалады.
ХІХ ғасырдың соңында ғана әйел киімдері қарапайым бола бастады. Блузка мен белдемше жұптасқан ансамбль көбірек орындалады. Белдемше еркін, қарапайым, күнделікті өмірге ыңғайлы бел бұйымына айналды.
Белдемшенің сыртқы көрінісіне сән үлкен әсер етеді, оның ұзындығы мен формасын өзгертуде, бүкпелерін орналастыруда , жалпы силуэтін өзгерткенде.