ӨЗІҢДI ӨЗIҢ ҚОРFА!
немесе СЕН, ол және ECIPTKI мен СПИД (көpініс)
Бугiн Жанньң тyғaн күнi. Ол куанышты көңiл - күймен тyraн кyнiнe дайындалып үйде отырғанда, ең жак,ын дос к,ызы Дина келедi.
Дина: -Жаник,тyғaн күнiңмен!
Кешке тойлаймыз ба?
Жан: -Мен тyғaн күнiмдi ата-анаммен үйде тойлайтын шығармын. Сен мүмкін бiзбен бiрге боларсың.
Дина: Жарайды, рахмет. Кешкi алтыда келермiн. (Дина кетедi, телефон шырылдайды).
Әкeci: -Алло, Жан, үйдесiн: бе?
Мектепке барып келдiң бе? Бүгiн мамаң екеумiз бастығымньң тyғaн күнiн тойлауға мейрамханаға барамыз. Кеш келемiз, үйде өзiң бола бер. (Баласыньң жауабын күтпестен телефонды қоя салды, Жанньң тyғaн күнi eкeнiн eciнe де алған жоқ. Ал, Жан әкeciнe өзiнiң тyгaн кyнi eкeнiн eciнe салмак, болып ... )
Жан: -Алло, алло, әке! Бугiн менiң: ... менің туған күнім ғой... (әкeciнe ренжiген Жан Динаға телефон шалады).
Жан: -Алло, Дина, кешке келмей-ак, к,ой, өйткенi ата-анам жұмыстан кейiн бастығыньң тyғaн кyнiн тойлаyға барады. Ешқандай дайындық жок,. Мен үйде жалғыз боламын.
Дина: Сен оларға өкпелеме. Ceнiң тyғaн күнiңді жак,сылап өткiземiз, мен 2-¬3 досымды ертiп барамын.
Кешке Жанньң тyғaн күнiн өткiзуге Дина өзiнiң таныстарын ертiп келедi.
Дина: -Жаник, танысып к,ой, бұл Макс (Жанға ол ересектеу және күдiктiлеу көрiнедi). Ал мына достарымыз Арсен мен Әлия.
Макс: -Жанның тyғaн күнiн барынша көңiлдi өткiземiз.
(Музыка ойнады. Балалар шампан ашып, көңiлдерiн көтерiп, билейдi. тyғaн күн иесiне тiлектер айтылады).
Дина: -Жаник үшiн! (Бокалдар көретiледi. Кенет Макс Арсендi бөлек бөлмеге алып кетедi. Макс к,алтасынан ине арк,ылы к,абылдайтын ecipткiнi алып өзі к,абылдайды. Сонан соң сол инемен Арсенге ecipткi сала бастайды. Сол кезде •. белмеге Жан кiрiп келедi де аң¬таң болады).
- Бұл не? Ecipткi ме?
Арсен: -Жоқ ecipткi емес, жай кеңiл көтepeтiн зат.
Макс: Кел, сен де көр. Сен немене еркек eмecciң бе? Бiр реттен ештеңе болмайды, қайта 'керемет сезiмге бөленесiң. К,ыздардьң алдында батыр боласың!
Жан: -Неге сендер бiр иненi пайдаланасьңдар? Болмайды ғoй.
Макс: Бiлгiшiн к,арай гөр. Бiр шприцтi инесiмен бiрге қан араластырмай ортак, пайдалануға болады. К,арашы, шприц те, ине де тап-таза. К,ан к,алдығы жок, (Иненi керсетедi де Жанды көндiредi. Ол "жок." деп айта алмайды).
Макстьң айтқаны дұрыс емес, инеде әрдайым аз да болса к,анньң iзi к,алады. Бiр к,арағанда ине таза көpнгeнмeн ондағы вирустар ұзак, сак,талады.
Кеш аяк,талады. К,онак, балаларды Жан мен Дина шығарып салады . К,айтарда Жан Динаньң өзiмен бiрге қалуын өтiнедi.
Жан: -Дина, сен бүгiн мeнiң қасымда болшы. Ата -анам әлi жоқ жалғыз қалуға қорқамын. Тұла бойым, басым бiр жаққа қарай кетiп барады. буындарым қ,ақсап, өзiмдi -өзiм игере алар емеспiн.
Дина: -Жарайды, ceнi жалғыз тастап кeкeнiм достыққа жатпас. (Жан Динаны төсекке қ,арай тартады).
Жан Maкcтi көрмесе тұра алмайтын халге жеттi, яғни нағыз нашақорға айналды. 5-6 аптадан кейiн Дина жылап, ентiгiп жүгiрiп келедi.
Жан: -Не болды саған, Дина?
Дина: Кейiнгi кезде денсаулығым нашарлап, әлсiреп, тез шаршаймын, терлеп дене қ,ызуым көретiледi. Iшiм жиi өтедi, бездерiм iсiнiп, үлкейдi, сонан соң дәрiгерге бардым. Олар СПИД орталығына барып тексеруден өту кepeктiгiн айтты. Бардым. Жасырын түрде тексерiлiстен өттiм. Бүгiн тексеру нәтижесiн бiлуге барсам, мeнiң қанымда СПИД ауруыньң қоздыргышы ВИЧ бар eкeнi анықталыпты. Ата-анама, достарыма, ұстаздарыма не деймiн?
Жан: Жоқ Дина! Мен ceнi ондай жолға қимаймын. Ол бәле саған қайдан жұқты?
Дина: Жаник, есiңде ме, ceнің туған кунiң д е ....
Жан: -Иә, сонда ...
Дина: Сенде ВИЧ бар.
Жан: мүмкін емес, сонда мен әpi нашақор, әpi ...
(Жан үнсiз отырып калады. Дина жылап, жүгiрiп кетедi. Осы кезде Жан кезектi ecipткi дозасын алып үлгередi. Дина үйден шығып бара жатқанда Жанньң ата-анасы келедi. Олар балалардың қолайсыз жағдайларын көрiп аң-таң болады).
Анасы: -Балам, не болды?
Жан (көтерiңкi дауыспен): Ештеңе болған жоқ.
Әкeci: -Айтшы балам, не болды?
Жан: -Мен сендерге керек емеспiн!
Таңертең кетiп, кешке келесiңдер. Маған ешкандай уақыт бөлмейсiңдер. Сендер де ендi маған керек емессiңдер.
Анасы: Жоқ жалғызым -ау, сен бiзге керексiң. Осының бәрi сен үшiн.
Жан: К,алай, сендер түсiнбейсiңдер.
Мен аурумын. Мен нашақормын. Менде ВИЧ бар ... Мен СПИД-тен өлемiн ...
Анасы: Олай айтпа, сен жассың.
Келешегiң алда. өмip cүpyiң керек. Емдеймiз ...
Жан: - Мен ендi жазылмаймын. әлемнiң ең күштi ғалымдары бүгiнгi күнге дейiн СПИД -тiң емдеу жолын тапкан жок. Айналамдағы адамдарға көзтүркi болғанша, соншама қиналып өмip сүргенше, өлемiн. "өлiмнен ұят күштi" деген, мен ВИЧ-тi ең жакын досым Динаға жұқтырдым, қалай бетiн көрем ... Тап қазiр өлем ... (калтасынан тапанша алып, миының тұcьrнaн атып жiбередi. Ата-ана өлген баласының басын құшақтап жылайды, бiрақ кеш ... ).
Анасы: Бұл бiздiң кiнәмiз ... !
Әкeci: - Ие, баламызға уақытысында дұрыс тәрбие бере алмадық. Достарының кiм eкeнiн бiлмедiк. Зұлым наша мен СПИД-тің кұрбаны /болдьң, жалғыз ұлым Жан! Бiзге қатысы жок дерт деп жүрiппiз. Амал қанша, кешiктiк!
Эпилог
Ие, кәмiлетке толған кyнi өзiн ересек сезiндi. Берi де шампаннан басталды. Нашақор болу қиын емес екен. "Бiр реттен ештең:е болмайды, бiр кеш керемет сезiмге бөленесiң, қоркынышты емес, дағдыланбайсың -деген бейтаныс жолдастың айтқанына ерiп нашақор болып шықты. "Жоқ" деп айта алмады. СПИД ауруының қоздырғышы ВИЧ-тi лас ине арқылы өзiне, сүйiктi қызына жұқтырды. "өлiмнен ұят күштi" -деген оймен жас қыршын өзiне-өзi қол жұмсады. Уақытысында баласына көңiл бөлмеген ата-ана наша мен ВИЧ-ке қарсы тұра алатын мықты жүйкенi, күштi жүректi, таза өкпенi, денсаулық пен өмiрдi ендi ешқандай ақшаға сатып ала алмайды. Наша мен СПИД елдiң epтeңiн жасайтын ұрпақтарымызды жалынына орап, ерттеп жатыр. өрт шалған жерге шөп шығар, ал наша мен СПИД-ке шаққаннан ешнәрсе шықпас!