Атырау облысы
Қызылқоға ауданы
Жасқайрат селосы
Ш.Т.Еркінов атындағы орта мектебі
Қосжан Оңғар Саматұлы
АӘД пәнінің оқытушы-ұйымдастырушысы
11 сынып
Сабақтың тақырыбы:Ұжымдық қорғану құралдары.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға ұжымдық қорғану құралдары туралы түсінік беру.
Тәрбиелік: Сақтыққа,
жауапкершілікке, қырағылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: Өз бетімен орындай
алуын дамыту.
Көрнекілік құралдар: слайдтар, ОЗК, жеке қорғану құралдары.
Сабақтың түрі: Теориялық
және практикалық.
Сабақтың әдісі: баяндау,
көрсету, кестемен жұмыс, тест жұмысы.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
- Взвод командирі оқушыларды сапқа
тұрғызады.
- Оқытушыға рапорт береді,
амандасу, түгендеу.
- Оқушылардың сырт көрінісін
тексеру.
ІІ.Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі.
1.Жеке қорғану құралдарын кию (практикалық)
2.Сұрақ-жауап минуты.
1. Жеке қорғану құралдарына не
жатады?
Жеке қорғану құралдарына:
газтұмылдырықтар; тұмылдырықтар; жалпы әскери кешенді қорғаныш киімі (ЖӘКҚК);
жалпы әскери қорғаныш толымы (ЖӘҚТ); қорғаныш киім (ҚК) және қорғаныш көзәйнек
жатады.
2.Жеке қорғану құралдарын орынды
және уақытымен пайдалану не үшін керек?
Адамдардың химиялық және биологиялық
қарумен зақымданбауына, ядролық жарылыстың зиянды сәулеге шалдығу әсерін
әлсіздендіруге және әскери қызметшілерді радиоактивті шаңмен уланудан сақтауға
мүмкіндік береді.
3.Сүзгіш газтұмылдырықтар
нені қорғайды?
Сүзгіш газтұмылдырықтарыдем алу
органдарын, көзді, бетті қорғауға арналған.
ІІІ. Негізгі бөлім.
Жаңа сабақтың тақырыбы: Ұжымдық қорғану құралдары.
Жоспары:
1.Ұжымдық қорғану құралдары.
2.Баспаналар.Радиацияға қарсы
тасалану орындары.
1.Ұжымдық қорғану құралдары – бұл
Азаматтық қорғаныстың инженерлік құрылыстары.
Бұл – тұрғындарды заманауи зақымдау құралдарынан
қорғаудың неғұрлым сенімді жолы.
Қорғаныс
құралдары қорғаныстық қасиеттеріне қарай
Баспаналар радиацияға қарсы тасалану орындары
Баспаналар –
бұл тасаланған адамдарды ядролық жарылыстың барлық зақымдаушы факторларынан,
биологиялық құралдарынан, өрт кезінде түзілетін жоғары температуралар мен
зиянды газдардан қорғауға арналған арнаулы құрылыстар.
Баспана
жоспары:
1-қорғаныстық
қымталған есіктер; 2-шлюздік камералар; 3-санитарлық-тұрмыстық бөліктер;
4-адамдарды
орналастыруға арналған негізгі бөлме; 5-апаттық шығу галереясы;
6-сүзгілік-желдету
камерасы; 7-азық-түлік өнімдеріне арналған қойма; 8-медициналық бөлме.
Баспана
негізгі және қосалқы бөлмелерден тұрады. Паналаушыларды орналастыруға арналған
негізгі бөлмелер екі немесе үш қабатты сәкі-отырғыштар мен жатуға арналған
сөрелермен жабдықталады. Баспананың қосалқы бөлмелері – бұл санитарлық торап,
сүзгілік-желдету камерасы, ал сыйымдылығы үлкен құрылыстарда-медициналық бөлме,
азық-түлікке арналған қойма, артезиан ұңғымасына және дизельді электр
стансысына арналған бөлмелер.
Баспаналар жарық беру
жүйесімен, байланыс және хабарлау аппаратурасымен жабдықталады. Резервтегі
байланыс құралы радиостанция болуы мүмкін. Барлық баспаналарда шығар есіктің
біреуі авариялық болып жабдықталады. Сумен жабдықтау сыртқы су құбыры желісінен
жүзеге асырылады. Су құбыры зақымдалған немесе ол болмағандай жағдайда баспанада
болу мерзіміне лайықталған ыдыстарда ауызсудың авариялық қоры жасалады.
Басананы сыртқы ауамен
жабдықтау әдетте екі режімде: таза желдету және сүзгілі желдету режімдерінде
қамтамасыз етіледі. Бірінші режімде ауа радиоактивті шаңнан, екіншісінде улағыш
заттар мен биологиялық құралдардан тазартылады.
2.Радиацияға
қарсы тасалану орындары – жергілікті жер радиоактивті зақымданған кезде
адамдарды иондаушы сәулеленулерден қорғауды қамтамасыз етеді. Жарықтық
сәулеленуден, өтпелі радиациядан, екпінді соққыдан, сондай-ақ адамдардың терісі
мен киіміне тікелей уландырушы заттар мен биологиялық құралдардың түсуінен
қорғайды.
Радиацияға
қарсы тасалану орындары ретінде аталған мақсат үшін барлық жарамды үй-жайлар:
жертөлелер мен ұралар, көкөніс қоймалары, жерасты кен орындары мен үңгірлер,
сондай-ақ жер үстіндегі қажетті қорғаныстық қасиеттері бар материалдардан
жасалған қабырғалы ғимараттар пайдаланылады.