Қазақ ұлы ақындар
XVIII ғасырдың соңы мен XIX ғасырдың басында Қазақстан саяси мен дін қайшылығы айналды. Әлеуметтік, ұлттық және саяси қайшылықтарының шарттары өрісті.
Қазақ әдебиеті тарихында ерекше орын көрнекті ақын Махамбет Өтемісұлы (1804-1846), бастаған шаруалар кетерілісінің жалынды жыршысы, қозғалысты ұйымдастырушылардың бірі. Өзі өмір сүрген заманның ағымына жүйрік, қыр сырын жетік меңгерген, көзі ашық, көкірегі ояу, білімді адам болған. Орыс, татар, араб тілдерін тәуір меңгерген. Жас Махамбетті Жәңгір ханы жақын қалдыру шешті, оның ұлы және мұрагеріне ұстазы-тәлімгерді жасалған. Махамбет шығармалары – қазақ әдебиетіне жаңа идеялық-көркемдік жүйелерін көтерді. Махамбеттің өлеңдері бостандық пен әділдікті, халық көсемдерінің батырлығын қалың халық бұқарасына паш ету мақсатында жазылды. Бұл идеялар XIX ғасырдың екінші жартысында қазақ әдебиетінде басшылары айналды. Қазақ әдебиетінің одан әрі дамуына ерекше үлес қосқан демократ ғалым Ш.Уәлиханов (1835-1865), ақын-мұғалімі Ы. Алтынсарин (1841-1889) және қазақ әдебиетінің негізін қалаушысы Абай Құнанбайұлы(1845-1904) және тағы басқа.
Олар қазақ қоғам алдында тұрған өткір және жағу мәселелерін шешу ниетімен біріктіреді.Дұрыс және терең қазақ шындығы жырлады.Ағартушы-демократтар білім көрген жол өзгерту, орыс және басқа да еуропалық халықтардың озық мәдениетіне қазақ халқының қосудағы, еуропалық қоғамдық қозғалысының демократиялық дәстүрлерін дамыту. Әр кезеңде ұлы ақындар, жазушылар болды. Олар адамдарды және ұрпақтарды білімге, адалдыққа, тәрбиеге және өз Отанды, табиғатты аялау мен қорғау деп шақырды.Егер осындай ұлы ақындар болмаса, біздің ұрпақтарымыз олардың шырмалары білмесе еді.