Жаңа қоғамдық құрылыс педагогы
Эссе
Бақытты балалық деген не? Бұл арман, арман... Ол өте көп... Әрбір адам бар жанымен арманшыл. Александр Грин «балалық адамның шашына ақ кіргенше қалады» деп жазды. Бұл шындық. Достарымызбен әңгімелескенде, ересек кезімізде кім болатынымызды жылылықпен, мейірімділікпен еске алатынбыз. Менің құрбыларым «дәрігер», «актер», «сатушы» болып ойнайтын. Ал мен әпкем екеуіміз «мұғалім» болып ойнайтынбыз. Бізге өзіміздің сөйлемейтін қуыршақтардан ақылдырақ болу ұнайтын, біздің бұйрықтарымызды орындаған, баға қойғанымыз ұнайтын.
Менің ата-анамның таңғалуына қарай менің арманым өзгерген жоқ, мен мұғалім болдым. Ақпараттандыру мұғалімі. Менің пікірімше XI ғасырда соңғы үлгідегі мектепте бұл мамандық қажетті. Мен оқушыларға орасан білім ағынында бағдарлауға көмектесемін, әр түрлі ақпарат көздерінен қажетті ақпарат алуға және оны дұрыс қолдануға көмектесемін. Мектепте бүгінде көп нәрсе өзгерді. Жаңа уақыт жылжытып отыратын оқушыларға талаптар, өзгеріп, күрделеніп кетті. Уақыт ағынына сәйкес оқушыны тәрбиелеу тек қана инновациялық технологияны меңгерген, оқытуда жаңа көзқарас қалыптастырған тәжірибелі педагог қана бере алады. Менің бақытыма қарай, мектепте Кембридж тұрғысындағы ыңғай белсенді енгізілген: ойлау, сын әдісі, диалогтық оқыту, оқуды бағалау, ақпараттық –коммуникативтік технология. Мен де бұл бағытта белсенді қатысамын. Маған әрқашан өзімнің оқушыларымды таңқалдырып, қуантып, оларға қызықты болуы ұнайды. Менің пікірімше ақпараттандырудан тек қана жақсы мұғалім болып қана қоймай, сонымен бірге жан –жақты болуым керек. Өзімді тұлға ретінде қалыптастырып, К.Д.Ушинский «тек қана тұлға ғана тұлғаны қалыптастыра алады» деп жазды. Маған анық, жақсы мұғалім ғана, әрқашанда өзі оқиды. Өзінің білімін басқаға береді, оқып жүріп, басқалармен қарым-қатынас жасай алады. «Оқушылардың алдында білім шырағын жаққың келсе, мұғалім білім нәрінен шуақ атқан теңізге шомылу керек» -деген Сухомлинскийдің сөзі маған етене жақын. Сондықтан қателессем де қайтадан жұмысқа өзімді сынап кірісемін. Жаңа жұмыс тәсілін тауып, алдында өткен сабақтарым келесіде басқаша болуын қадағалаймын.
Балалардың тәрбиесі мен білімімен біріктіре отырып, мен болашаққа жұмыс істеймін. Менің мақсатым – өзімді өзім жетілдіру, өзімді өзім таныту, өзімді
өзім басқа қырымнан көрсету. Мен ақиқатты іздеуші жаңа қоғамдық құрылыс педагогы болғым келеді. Маған ақпарат алмасу, қарым –қатынас жасау тән. XI ғасыр мұғалімі – педагогикалық қызметте әртүрлі аумақтағы ойлап табушы: тәжірибелі технолог, ұйымдастырушы, міндетті түрде өзінің жұмыс нәтижесін, тәжірибесін біріктіріп, алға ұмтылып отыру қажет. «Жаңа
қоғамдық құрылыс педагогы – жан –жақты дамыған, әлеуметтік көреген, творчествалық тұлға, педагогикалық аумақты кең шарпыған, үнемі алға ұмтылып отыратын жақсы маман» -деп ұлт басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтқандай жан-жақты маман болып қалыптасу. Ол жоғарғы білімді, биік өрелі тұлға болып қалыптасуына жауап береді. Менің пікірімше, XI ғасыр ұстазы он жыл еңбек өтілі болса да, өзінің көзұқарасын өзгертуге қорқуға болмайды деп есептеймін. Ұстаз үшін өз пәні, өзінің білім аумағы жетекші болып табылады. Бірақ, басқа да аумақтың бар екендігін ұмытуға болмайды. Аз тәжірибесі бар маманмен толық қанды әңгімелесе алмайсың, балалармен, оқушылармен қарым-қатынас жасай алмайды. Қарым-қатынас жасау, ақпарат алмасу – ұстаздың жетекші қабілеті. Менің түсінігімде XI ғасыр басқа ғасырлардан өзінің ақпараттандыру құралдарының молдығымен ерекшеленеді. Сондықтан жаңа ғасыр ұстазы қандай да болсын ақпарат алмасу қарым қатынасына дайын болуы шарт. XI ғасырды компютерсіз елестету мүмкін емес. Жаңа қоғамдық құрылыс педагогы – сауатты, компютермен жұмыс істей алатын, ақпаратты енгізіп және шығара алатын, жеке қарым-қатынас құралы ғана емес, сонымен бірге «Интернетпен» де жұмыс істей алатын тұлға болуы керек.
Бірақ та, қанша жерден оқу автоматтандырылған болса да, ұстаз оқулықтың маңыздылығын ұмытпауы қажет. Қандай жетілдірілген техника болса да, оқытылатын материялдар қатынасына тірі әңгімелесушіні алмастыра алмайды. Қандай да, тіпті соңғы үлгідегі және жетілдірілген оқу техника құралы –тек қана педагогтың көмекші құралы. Жанды, сезімтал ұстаз сөзін ештеңе де айырбастай алмайды. Қандай да бір ақылды машина оқушылардың рухани-адамгершілік тәрбиесімен, олардың өз ықыласын оятуына көмектеспейді.
Оқушылардың сенімен бірге қуанып, жан құбылыстарының өзгергендерін көргенге сүйсінесіз. Жетістіктер мен жетіспеушіліктер бізді жақындата түседі. Оқушылармен ғана ұстаз бірге өседі. Біздің Отанымызды көркейтуге, бай, табысты болуын жүзеге асыруға біздің жоспарымыз өте көп.