15.01.17.ж
Тақырыбы: Тыныс алу мүшелерінің
құрылысы және қызметі.
Мақсаты: Тыныс алудың маңызы, тыныс алу
мүшелерінің қызметімен құрылысы туралы білім беру.
Білімділігі: 1.Тыныс алу процесінің
мәнімен, адам организінің энергия
өзгеруінде және
зат алмасудың маңызымен таныстыру. Тыныс
алу мүшелерінің
құрылысы және қызметі туралы білім беру.
2. оқушылардың
талдау, синтез салыстыру, қорытындылау және
ойлау қабілеттерін
дамыту.
3.Өзін-өзі
бақылау дағдыларын қалыптастыру және салауатты
өмір сүру
әдетіне тәрбиелеу.
Типі: Жаңа сабақты меңгеру
Түрі: Аралас сабақ
Әдісі: Баяндау, деңгейлік сұрақ-жауап,
тест, топтық жұмыс, биологиялық диктант.
Көрнекілігі: «Тыныс алу мүшелері
құрылысы» сурет-кесте, тірек сызбалар
дидактикалық
материал суреттері.
Байланысы: Салауаттану.
Барысы: 1.Ұйымдастыру
Үй тапсырмасын деңгейлік тапсырмалар беру арқылы тексеру.
«А» тобы
І деңгей
1.Артериялық қысым қай кезде көп болады.
а) жүрекше жиырылғанда
ә) қарынша жиырылғанда
б) қарынша босаңсығанда
2.Жүрек қанша бөлімнен тұрады.
а) 2 ә)3 б)4
ІІ деңгей
Көп нүктенің орнына керекті сөзді тауып жаз.
Жүрек кеуде қуысының............. жағына орналасқан. Жүректің бірінші сыртқы
жұқа қабаты...............деп аталады.
ІІІ деңгей
Үлкен қанайналым шеңбері қайдан басталып қайда құяды, маңызы қандай
суреттен көрсет,
«Б» тобы
І деңгей
Жүрек жұмысын зерттейтін ғылым
а)кардиология
ә) гематология
б) эндокренология
Жүректің бұлшық қабаты
а) эпикардо
ә) миокардо
б)эндокардо
ІІ деңгей
Көп нүктенің орнына керекті сөзді тауып жаз.
Жүректің әр бөлігі.........мен............тұрады. Ересек адамның жүрегі
минутына...................... рет жиырылып босаңсиды.
ІІІ деңгей
Кіші қанайналым шеңберін суреттен көрсет.
«С» тобы
І деңгей
Қанайналым жүйесі тұрады.
а) жүректен
ә) жүрек пен қантамырдан
б) қан клеткаларынан
Қанның ұюына не қатысады.
а) лейкоциттер
ә) эритроциттер
ІІ деңгей
Көп нүктенің орнына керекті сөзді тауып қойыңыз.
Жүрек жұмысы......................................кезеңнен тұрады.
Жүрек жұмысын......................ғылымы зерттейді.
ІІІ деңгей
Қалыпты қан қысымы нешеге тең болады.
Қан кетудің қандай түрлері бар.
Қорытындылау.
Жаңа сабақ. «Мектеп-кеме,
білім-теңіз» тірек сызба бойынша түсіндіру.
Жоспар
1.Тыныс алудың маңызы
2.Тыныс алу мүшелерінің құрылысы мен қызметі
3.Көмей және кеңірдектің құрылысы.
4.Бронхылар және өкпе
5.Термин сөздіктермен жұмыс
6.Топтық жұмыс
7.Жаңа сабақты қорытындылау
8.Бағалау
9.Тапсырма беру.
«Ырыс алды-ынтымақ» мақсаты оқушылардың
зейінің жаңа сабаққа бағыттау. Барлық тірі ағзалар ауамен тыныс алады. Тыныс
алу адам жануарлар өсімдіктердің өмірлік маңызы бар қызметтерінің бірі
болғандықтан тірі денемен сыртқы орта арасындағы таза алмасуды қамтамасыз
етеді. Тыныс алудың нәтижесінде дене
оттегімен қамтамасыз етіледі де, зат алмасу өнімдері сыртқа шығып отырады.Бұл
процесс адамда өмір бойы жүреді. Адам оттегісіз өмір сүре алмайды. Оттек:
1.Клеткалармен ұлпалардың тыныс алу және т.б. қызметтер атқарушы үшін қажет.
2.Тыныс алған кездегі ауаның құрамындағы оттек тыныс алу жүйесі арқылы
қанайналым жүйесіне өткізіледі, одан
кейін қанның құрамындаа ерекше ақуыз гемоглобин арқылы бүкіл организмге
таралады.
Термин сөздіктермен жұмыс
Виецеральды-өкпені қоршап жатқан сірқауыз
Пориетальды-кеуде қуысын қаптап жатқан сірқауыз
Альвиольдар-өкпе көпіршіктері
Ацениус-өкпенің қапелляр мен ауа толған көпіршіктеріні газ алмасатын
құрылыс бөлігі.
Топпен жұмыс
«А» тобы
Сурет бойынша тыныс алу жолдарын көрсет.
«Б» тобы
Тыныс алу мүшелерін ретімен орналастыр.
|
№
|
Тыныс алу мүшелері
|
Реті
|
|
1
|
Көмекей
|
2
|
|
2
|
Өкпе
|
6
|
|
3
|
Мұрын қуысы
|
1
|
|
4
|
Ауа тамырлары
|
5
|
|
5
|
Кеңсірік
|
4
|
|
6
|
Кеңірдек
|
3
|
«С» тобы
Көмей құрылысында 1-5 сандарымен берілгенің көрсет.
Жаңа сабақты қорытындылау
1. Мұрын қуысы неше бөлікке бөлінеді
?
2.Мұрын қуысының ішкі беті ?
3.Дыбыс түзу қызыметінқандай мүше атқарады ?
4. Кеңірдек қабырғасы неден түзілген ?
5.Кеңірдектің жалғасы ?
Бағалау.
Тапсырма: §41 Оқулық бойынша
жұмыс. Сәйкестікті анықтау. (143 бет)