1906 жылы туған Есжанов Бірімжан ескіше молдадан оқыған. Соғысқа 1942 жылы аттанған. Ерлігі үшін бірнеше рет медальдармен марапатталған. Сержант шеніне көтерілген. Елге аман-сау оралғаннан кейін орманшылық қызметпен айналысқан ол 1984 жылы қайтыс болған.
Жап-жасыл шыбық, тал-дағы,
Орманның жасыл шекпені.
Қуанта, бірақ алмады,
Сонау бір үйді шеттегі,
Соғыстың соңғы көктемі...
Әбдірахманұлы Дағар 1920 жылы туған.Ол өзінің атасы Мұстафаның атына жазылған екен. 1943 жылы Зерендіден майданға аттанған.Ағамыз Дағар сол сұм соғыста хабарсыз кеткен.
Қасқатау бауырында қара бұлақ,
Сылдырап жатыр басы таудан құлап.
Ащыкөл, Қостамармен қалды иесіз,
Сулары төмен толқып қалың құрақ.,-
деп Пірман Иманұлы туған ауылының көрікті бейнесін көз алдымызға елестетеді.
Қасқатау қарт бурадай жатқан шөгіп,
Маңайға аты шыққан дабыл төгіп.
Маңына келген адам көтеріліп,
Ешбір жан кете алмайды мұны сөгіп.
Қасқатау бірі-биік, бірі-тапал,
Болады бірі-бала, бірі-ақсақал.
Екеуі «Аумин» деп қолын жайып,
Тілейді жігіттерге кеткен сапар.
Елін сүйген жас Қасқатауды суреттеу кезінде теңеулерді өте шебер қолданған. Өлеңді оқып отырған сәтте көз алдымызға бірде шөгіп жатқан бура елестесе, бірде баласына оң сапар тілеп тұрған қарт елестейді.
Қасқатау төңірегі бәрі алтын,
Соғады ыстықтасаң самал салқын.
Иісі анадайдан жұпар аңқып,
Береді бойға қуат, кіріп қарқын.
Туған жердің бойға қуат берер самал желін, жұпар аңқыған таза ауасын жырлайды.
Қасқатау қалың майса жарасады,
Отыны , суыменен санасады.
Береді көлігіңді толтырады,
Қажетке сағат сайын қарасады, - деп табиғат байлығын, адамға берер зор пайдасын әсем жыр жолдарымен өрнектеген.
Пірман ағамыз өнерпаз адам болған. Ол кісі ән салғанда, әннің майын тамызып, тыңдаған жұрттың құлақ құрышын қандырған.
Ел сүйсінер ерекше жан комсомол қатарына өту үшін жасын артық жаздырған екен. 1941 жылы майданға аттанған Пірмән Иманұлы 1943 жылы Украина жерінде ерлікпен қаза тапқан.
Туған жерге деген ыстық махаббаты жыр болып өрілген мына бір хаты соңғы хаты екенін кім білген?
Қарт ана! Көпей аға, ағатай!
Жалынды жас жүректің шыңынан алып, бүгінгі күні ыстық ел еске түсіп, бір парақ қағаз арқылы сізге амандығымды білдіру үшін хат жазып отырмын. Елден ойынға шыққанымыз жоқ қой. Отан үшін тігілген бас. Сол Отанды қорғауға дайындалып болғанымызды біліп, осы хатты осы жерге ақырғы жазғанмын ғой деп ойлап отырмын. Бүгін 1943 жыл 31-і күні түнде беретін жаңа киімдерін берді.
Жүруге дайындалып, ертең-арғы күні жүреміз. Үлкен-кішінің барып жатқан жері ғой. Ал енді мені ойлатып, үйдің ішін жүдетпеңдер.
Алдағы іске Алла сабыр беріп, бір-бірімізді көруге жазсын!
Қайыр қош, қош, қош!
Пірман Иманұлы
Новосібір облысы
Бердок қаласы
Елі үшін опат болған ағамыздың ұлы тұлғасы жерлес ақынымыз Бижанов Мәтеннің «Қасқатау» дастанында мынадай жыр шумағымен өрнектелген:
Иман аға кісі еді дуалы ауыз,
Ал онымен төңірек санасатын.
Ұяң мінез өзіне жарасатын ,
Маңайына игі жақсы жиналатын.
Сұм соғыстың гүрзісі со бір қартты
Қатты соқты. Қайғысы жанға батты.
«Пірман опат »,- дегенді ұғындырып,
Қара қағаз жыландай арбап жетті.
Пірман шіркін, асылдың тұяғы еді.
Жаны-жайсаң , жігіттің қияғы еді.
Қасқатауды әуелде жырға қосқан,
Хақ сүйегі ақын-ды, зиялы еді.
Ел ішінде жақсының аты қалды,
Ел аузында өлеңі-хаты қалды.
Пірмандай асыл азаматтың бейнесіне сүйсіне отырып, жалғыз ұлдарынан айырылған қос қарияның қасіретіне жүрегің езіле ауырып, сұм соғысқа лағынет айтасың!
Майданнан хат алу , елдегі әр отбасының Алладан тілеген зор арманы ғой!Ағаларымыз өздері өлім мен өмірдің ортасында жүрсе де хат жазып, елдегі туысқандарына сүйеніш болған. Мына бір хатқа назар аударайықшы.
Қарындаш , қағазбенен қолға алайын,
Еске алып туғандарға хат жазайын .
Жүрсіз бе есен-аман, деніңіз сау,
Алыстан сағындырған , қарт атайым .
Болмайды жүрек шертіп, еске алмасқа ,
Көзіме елестейсің жер алыста.
Ойлаумен күндіз-түні біздің халді ,
Қараумен жүресіз бе күнбатысқа?
Ойласаң біздің халді көңіліңе ал ,
Күш қайтып, буын босап, болдыңыз шал.
Өсірген бетке қақпай , жан атайым,
Өтеуге ата хақын біз борыштар.
Сапарғали ағамыздың хатының әр жолынан еліне, ата-анасына деген сағыныш сезіледі. Өзі алапат соғыстың ортасында жүрсе де, қартайған әкесін ойлап, баланың ата-ана алдындағы борышын да ұмытпайды. Хаттың әр жолы көңіліңе ой түсіріп, жүрегіңді осыдан жетпіс жылға жуық уақыт бұрын өмірден өткен адамға деген сағыныш сезімі, аяушылық сезімі, құрмет сезімі баурайды. Сапарғали аға соғысқа дейін партшколда оқып, райком, райсполкомда қызмет істеген. Соғыс басталғанда ағасы Темірғали екеуі де майданға аттанып, 1944 жылы екеуі де қаза тапқан.