Сабақтың тақырыбы: § 2.1 Оң сандар және теріс сандар.
Сабақтың мақсаты :
Білімділік . оқушыларға мағыналары қарама – қарсы шамалардың тура мағынасы оң санмен жазылса , ал оған қарама – қарсы мағынасы теріс санмен жазылатынын, нөл саны оң санға да, теріс санға да жатпайтынын үйрету.
Тәрбиелік : оқушыларды дәлдікке, ұқыптылыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық : шамалардың өзгерістерін оң сандармен және теріс сандармен жазуды , өрнектердегі оң сандар мен теріс сандарды жаза білу дағдысын дамыту.
Сабақтың көрнекілігі : тақырыпқа байланысты сызбалар , суреттер.
Сабақтың типі : жаңа білім беру.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі : түсіндіру, сұрақ – жауап, өз бетімен жұмыс жасау.
Сабақтың барысы :
І. Ұйымдастыру .
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру. Сабаққа дайындығын тексеру.
ІІ. Сабақтың мақсатын қою. ( Оқушылардың назарын бүгінгі негізгі танымдылық мақсатына аудару)
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.
Тақырыптың алдын ала даярлық тапсырмасында оқушылар шамалардың өзгерістерінің тура мағынасын , мысалы , ұтыс ұпайын ( +4 ұпай) , оң санмен жазып үйренсе , қарама – қарсы мағынасын , мысалы , ұтылыс ұпайын ( -4 ұпай) теріс санмен жазып үйренеді.
Кейбір шамалардың тура мағынасы , тура бағыты болуымен қатар , қарама – қарсы мағынасы, қарама - қарсы бағыты болады. Өлшеу , есептеу жұмыстарында шамалардың тура мағынасындағы өзгерістердің сан мәні мен қарама – қарсы мағынасындағы өзгерісінің сан мәнін ажырата білу қажет .
Шамалардың өзгерісінің сан мәніні жазғанда, оқығанда оның тура мағынасынын сан мәнінін алдына «+» таңбасы койылады. Шаманың қарама – қарсы мағынасынын сан мәнінің алдына «-» таңбасы қойылады.
1- мысал. Іле Алатауындағы Талғар шыңы теңіз деңгейінен 4973 м биіктікте жатыр, ал Қара теңіздің ең терең жері теңіз деңгейінен 2210 м төмен . Мұндағы те ңіз деңгейінен жоғары биіктік «+» таңбалы санмен жазылады , теңіз денгейінен төменгі тереңдік «-» таңбалы санмен жазылады. Демек , Талғар шынының биіктігі + 4973 м
( « плюс 4973 м» деп оқылады). Мұндағы + 4973 – оң сан. Оң санның
алдына «+» қойылып жазылады. Қара теңіздің ең терең жеріндегі түбінің
тереңдігі - 2210 м ( «минус 2210 м» деп оқылады). Мұндағы - 2210 - теріс
сан. Теріс санның алдына «-» таңбасы қойылады.
2 – мысал. Таңертең термометр ауа температурасынын 3 0 С суықтығын көрсетті. Түсте термометр ауа температурасынын 20 С жылылығын көрсетті. Термометрдің көрсетуі 00 С – тан төмендегенде суық болатынын (00 С- та су мұзға айналады ), 00 С- тан жоғарылағанда жылы болатынын білеміз . Онда таңертеңгі ауа температурасы – 30 С (« минус үш градус» деп оқылады), түстегі ауа температурасы + 2 0 С (« плюс екі градус» деп оқылады).Мысалдардағы + 4973 , +2 сандарын оң сандар деп атаймыз. -2210 , -3 сандарын теріс сандар деп атаймыз.Шама мәндерінің өсуі оң сандармен , ал кемуі теріс сандармен жазылады. «+» таңбасымен жазылған сандар оң сандар деп аталады. «-» таңбасымен жазылған сандар теріс сандар деп аталады. (нөл ) саны оң санға да , теріс санға да жатпайды. Егер берілген өрнекте оң сан бірінші орында тұрса немесе өрнекте бір ғана сан болып және ол оң сан болса , оның алдына «+» таңбасы қойылмайды.
Мысалы : 1 ) +3а -7,5 + 8 b өрнегі 3 а – 7,5 +8 b түрінде жазылады .
2 ) + 4; + 0,7 өрнектері 4; 0,7
Өрнектерде теріс санның тікелей алдында қосу , көбейту , бөлу , азайту таңбалары тұрса , онда теріс сан жақшаға алынып жазылады. Мысалы , 9 + (-7); 8: (-2 ); 6 ∙ (-3); 7- (-6) . Көп жағдайда теріс сан өрнектің бірінші мүшесі болса , болса, ол жақшасыз жазылады. Мысалы, (- 8 )+ 3 а өрнегін -8 + 3а түрінде жазуға болады.